تأثیر کلاس های آموزشی دوران بارداری بر افسردگی پس از زایمان (ورد)

عنوان صفحه

فصل اول: موضوع تحقيق

مقدمه ................................................................................................................ 1

بيان مسأله .......................................................................................................... 6

ضرورت تحقيق................................................................................................... 10

اهداف تحقيق...................................................................................................... 13

فرضيه‌هاي تحقيق................................................................................................ 13

متغيرهاي تحقيق.................................................................................................. 14

تعاريف متغيرهاي تحقيق...................................................................................... 14

فصل دوم: ادبيات پژوهش

الف) افسردگي ................................................................................................... 16

تاريخچه افسردگي............................................................................................... 16

افسردگي چيست................................................................................................. 17

تفاوت بين اندوه سالم و افسردگي چيست............................................................. 19

تعريف افسردگي ................................................................................................ 19

افسردگي چه كساني را تهديد مي‌كند..................................................................... 20

-جنس................................................................................................................ 20

-سن.................................................................................................................. 20

ديدگاه‌هاي نظري درباره افسردگي......................................................................... 21

ديدگاه زيست شناختي......................................................................................... 21

-سبب شناسي افسردگي....................................................................................... 22

-توارث.............................................................................................................. 22

-آمين‌هاي بيوژنيك.............................................................................................. 23

-نوراپي نفرين..................................................................................................... 23

-سروتونين.......................................................................................................... 24

-دوپامين............................................................................................................ 24

-فرضيه فلوكستين (پروزاك) وايندول آمين............................................................ 25

پاسخ زيست‌ شناختي در افسردگي........................................................................ 25

-آزمون بازداري دگزامتازون.................................................................................. 25

- فروزش........................................................................................................... 26

- اختلالات خواب............................................................................................... 26

-محور تيروئيد..................................................................................................... 27

-اثر كورتيزول..................................................................................................... 28

-سيستم ليمبيك و افسردگي................................................................................. 28

-ريتم‌هاي شبانه روزي.......................................................................................... 29

-تصوير گري از مغز............................................................................................ 30

ديدگاه روان شناختي............................................................................................ 30

الگوهاي روانكاري............................................................................................... 31

الگوي خشم معطوف به درون............................................................................... 31

-الگوي فقدان شي............................................................................................... 32

ديدگاه رفتاري .................................................................................................... 32

ديدگاه انسان‌گرايي............................................................................................... 33

ديدگاه شناختي.................................................................................................... 34

-خطاهاي منطق................................................................................................... 35

-الگوي درماندگي آموخته شده افسردگي............................................................... 36

ب) درمان افسردگي........................................................................................... 38

درمان مبتني بر نظريه‌هاي زيست شناختي............................................................... 38

-دارو درماني...................................................................................................... 38

-الكترو شوك درماني........................................................................................... 39

- نور درماني....................................................................................................... 40

درمان مبتني بر نظريه‌هاي روان پويايي................................................................... 41

-روان درماني روان پويشي................................................................................... 42

-روان درماني حمايتي.......................................................................................... 43

-روان درماني ميان فردي...................................................................................... 44

-روان درماني فمينيستي........................................................................................ 45

درمان مبتني بر نظريه‌هاي شناختي و رفتاري........................................................... 45

-رفتار درماني...................................................................................................... 46

-رابطه درماني..................................................................................................... 47

- شناخت درماني................................................................................................ 48

درمان مبتني بر گروه درماني.................................................................................. 49

-خانواده درماني.................................................................................................. 50

-زوج درماني...................................................................................................... 50

-گروه‌هاي حمايتگر............................................................................................. 51

درمانهاي تكميلي ................................................................................................ 51

-داروهاي گياهي................................................................................................. 52

-رژيم غذايي و مكمل‌هاي غذايي.......................................................................... 52

-فنون آرميدگي.................................................................................................... 53

-هوميوپاتي......................................................................................................... 54

ج) افسردگي زنان............................................................................................... 55

اختلالات خلقي مربوط به قاعدگي........................................................................ 56

سندرم قبل از قاعدگي (pms)................................................................................ 56

-سبب شناسي..................................................................................................... 56

-بروز تشخيص................................................................................................... 57

اختلال ملال پيش از قاعدگي ............................................................................... 58

درمان اختلال‌هاي قاعدگي ................................................................................... 60

-درمان سندرم قبل از قاعدگي (pms) ................................................................... 60

-درمان اختلال ملال پيش از قاعدگي..................................................................... 61

ارزيابي تاثير درمان‌ها............................................................................................ 63

اختلالات خلقي مربوط به زايمان........................................................................... 64

-افسردگي بعد از زايمان...................................................................................... 65

-سبب شناسي اختلالات خلقي بعد از زايمان......................................................... 65

- بروز و تشخيص افسردگي بعد از زايمان............................................................ 68

-علايم افسردگي در طول بارداري......................................................................... 69

-اختلالات خلقي پس از زايمان............................................................................ 69

درمان اختلالات خلقي پس از زايمان..................................................................... 72

-دارو درماني در دوران بارداري............................................................................ 75

-دارو درماني در دوران شيردهي........................................................................... 77

چگونه خود را ياري دهيم؟................................................................................... 78

نقش حمايتي ماما و پرستار روانگر در پيشگيري افسردگي پس از زايمان.................. 79

اختلالات خلقي مربوط به يائسگي......................................................................... 81

-سبب شناسي .................................................................................................... 82

- يائسگي و افسردگي.......................................................................................... 82

-درمان............................................................................................................... 83

خلاصه جلسات كلاس‌هاي آمادگي دوران بارداري................................................. 86

د) مروري بر تحقيقات انجام شده........................................................................ 101

فصل سوم: طرح تحقيق

طرح پژوهش ..................................................................................................... 106

جامعه آماري....................................................................................................... 108

نمونه آماري......................................................................................................... 108

روش نمونه‌گيري................................................................................................. 109

ابزار اندازه‌گيري................................................................................................... 109

پرسشنامه افسردگي بك........................................................................................ 110

جدول هنجار گزيني مقياس افسردگي بك.............................................................. 114

روند اجراي اطلاعات .......................................................................................... 115

روش تجزيه و تحليل اطلاعات............................................................................. 117

فصل چهارم: تحليل آماري

داده‌هاي توصيفي پژوهش..................................................................................... 118

تحليل داده‌هاي پژوهش........................................................................................ 123

فصل پنجم: بحث و نتيجه‌گيري

خلاصه پژوهش .................................................................................................. 133

بحث و جمع بندي نهايي..................................................................................... 134

محدوديت‌هاي تحقيق.......................................................................................... 136

پيشنهادها............................................................................................................ 136

منابع

ضمائم

 

چكيده:

پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير كلاس هاي آموزشي دوران بارداري بر افسردگي پس از زايمان زنان ساكن تهران انجام شد. اين مطالعه از نوع مطالعات شبه تجربي بود. در اين پژوهش ميزان افسردگي خانم هاي مراجعه كننده از طريق پاسخ به تست بك انجام شد و سن آزمودني هاي مورد پژوهش حداقل 18 و حداكثر 39 سال بود. نمونه آماري اين پژوهش شامل 120 خانم بود كه در گروه 40 نفري مورد مطالعه قرار گرفتند و همچنين اين گروه ها خود به دو دسته بارداري اول و بارداري دوم نيز تقسيم شدند، كه در سال 85-84 به درمانگاه قدس، بيمارستان بوعلي و مطب خانم دكتر محمدياري مراجعه كرده بودند و به صورت غير تصادفي، در دسترس و داوطلب، انتخاب شدند و پرسشنامه را تكميل نمودند.

فرضيه اصلي محقق عبارت بود از:

بين ميزان شركت در كلاس هاي آمادگي دوران بارداري و ميزان افسردگي پس از زايمان رابطه وجود دارد. نتايج تحليل آزمون T نشان داد كه كلاس هاي آمادگي دوران بارداري در كاهش افسردگي پس از زايمان تأثير داشت.

همچنين فرضيه هاي فرعي محقق عبارت بودند از:

- بين خانم هايي كه در كلاس آمادگي دوران بارداري شركت مي كنند با خانم هايي كه در كلاس آمادگي دوران بارداري شركت نمي كنند از نظر ميزان افسردگي تفاوت وجود دارد. نتايج تحليل آزمون T نشان داد بين خانم هايي كه در كلاس آمادگي دوران بارداري شركت كرده اند و آنهائي كه در چنين كلاس هايي شركت نداشتند از نظر افسردگي تفاوت معناداري وجود داشت.

- بين خانم هايي كه به مطب خصوصي مراجعه كردند با خانم هايي كه به درمانگاه دولتي مراجعه كردند تفاوت وجود دارد. نتايج تحليل آزمون T نشان داد كه بين اين دو وضعيت ذكر شده تفاوت معنا داري وجود نداشت. يعني عامل اقتصادي – اجتماعي تأثيري در ميزان افسردگي پس از زايمان نداشت.

- بين بارداري هاي اول و دوم از نظر ميزان افسردگي تفاوت وجود دارد. در اين فرضيه نيز با استفاده از نتايج تحليل آزمون T مشخص شد كه بين بارداري اول و دوم از نظر ميزان افسردگي تفاوت معنا داري وجود نداشت.

مقدمه

در طی قرن حاضر یکی از زمینه های مطالعاتی که توجه روز افزون بسیاری از متخصصان رشته‌های مختلف را به خود جلب نموده است ، بررسی نقش جنسیت و تفاوت های مربوط به آن در زمینه های گوناگون علمی است . یکی از مباحث جالب در حرفه روانپزشکی و پزشکی نیز تفاوتهای وابسته به جنس و ابتلا به بیماریها و اختلال های عنوان شده در راهنمای آماری و تشخیص اختلال روانی (DSM IV)[1] می‌باشد. در بخش همه گیرشناسی اختلال ها ، نرخ بروز بیماریها ی مختلف در دو جنس ، تفاوت های فراوانی را نشان می دهد . برای مثال ، مردها در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی ، الکسیم ، پسیکوپاتی[2] (جامعه ستیزی) می باشند . در حالی که زنها در طول زندگی شان بیشتر در خطر ابتلا به بیماریهای مربوط به تیروئید ، اختلال های خوردن و افسردگی هستند . (نمازی 1379) .

اختلال افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی ، با شیوع 25% - 15% در طول عمر به شمار می رود ( جود[3] ، 1994 ) . افسردگی نه تنها در بسیاری از پژوهش ها ، رایج ترین اختلال روانی گزارش شده ، بلکه شاید از قدیمی ترین نشانگان روانی باشد که در متون پزشکی بدان پرداخته شده است . ( یانکرز[4] ، 1382) .

تفاوت های مربوط به جنس در بروز افسردگی می تواند پس از بلوغ شروع شده و ادامه یابد . ابتلا به افسردگی به ویژه افسردگی یک قطبی ، افسردگی مربوط به اختلال های عاطفی فصلی در بین زنها بسیار شایع تر از مردها است . در مجموع حوادث مربوط به سیکل باروری تا حد زیادی زمینه ساز مشکلات عاطفی زنان شناخته شده است . برای مثال می توان از افسردگی همراه با داروهای ضد حاملگی ، افسردگی مربوط به قاعدگی ، افسردگی پس از زایمان و افسردگی دوران یائسگی را نام برد . (نمازی 1379)

 

در چند دهه گذشته نشانگان افسردگی پس از زایمان مورد توجه بسیاری از متخصصان علوم پزشکی و روان شناسی قرار گرفته است . افزایش پژوهش در این زمینه دلایل گوناگونی دارد . یک دلیل آن است که اگر چه تولد نوزاد در مقطعی از زمان برای بسیاری از خانواده ها اتفاق می افتد ، ولی بسیاری از مادران در این دوره یک تغییر و تحول جسمی و روانی را نشان می دهند . ماههای آبستني زن ، حساس ترین دوره زندگی هر خانواده است ، زیرا از یکسو وضعیت جسمی و روانی و عاطفی زن آبستن در شرایط ویژه ای قرار دارد که نیاز به مراقبت در تمام وضعیت های مذکور را دارد و از سوی دیگر موجودیت جسمی – روانی یک انسان دیگر (جنین ) در بطن وجود مادر آبستن در حال شکل گیری است . جنین نیاز به مادری دارد که از نظر جسمی و بهداشتی سالم باشد ، از نظر روانی – اجتماعی ایمن باشد . در صورت مساعد بودن وضعیت مادر ، ظرفیت های ژنتیک تخمک بارور شده در طی 9 ماه بارداری بالفعل می گردد . پس از دوران بارداری ، دوران نوزادی و سال های اولیه کودکی نیز برای رشد و تحول جسمی – روانی سالم ، نیاز به مادر واجد سلامت جسمی ، روانی و اجتماعی دارد ( مهری نژاد ، 1381) .

این مرحله از زندگی می تواند برای مادر ، کودک و کل خانواده آسیب زا باشد . دوران پس از زایمان طبیعتاً یک دوره انتقالی است و بسیاری از رویدادها تغییر می یابند . نقش ها ،الگوها و ارتباطات باید تجدید گردند . با این حال انتظار جامعه و فرهنگ این است که مادر شدن امری طبیعی است که اکثر مردم با آن سازگار می شوند ( گروئن[5] ، 1990 به نقل از خمسه 1381).

اولین بار مارسه[6] (1858) به طور سیستماتیک نشان داد که دوره پس از زایمان ، مخصوصاً شش هفته پس از آن یک دوره آسیب پذیری مهم برای ابتلا به اختلال های روانی می باشد و افسردگی می تواند در فرایند دلبستگی و تعهد طبیعی مادر ، مراقبت موثر او از طفل و مهارتهای او بعنوان یک مادر مداخله کند و زمان پس از تولد یا زایمان به عنوان دوره افزایش خطر شیوع افسردگی در زنان قلمداد می شود.

اختلالات خلقی پس از زایمان که به فراوانی پیش می آید و معمولاً گذرا است ، نزد عموم مردم مساله ای شناخته شده است . اما در برخی موارد این حالتها بصورت بیماری افسردگی و مداوم و پایدار ظهور کرده و درمان جدی و منظمی را نیاز دارد . افسردگی شایعترین حالت روانی پس از زایمان است و باید توجه داشت حالت های اسکیزوافکتیو و اسیکزوفرنی و تیرگی شعور هم پس از زایمان دیده می شوند و در برخی موارد اسیکزوفرنی ابتدا به صورت افسردگی ظاهر شده و پس از چند هفته علائم اصلی آشکار می شود
( گیلدر،[7]1989 به نقل از خمسه، 1381).

بطور کلی اکثر منابع موجود اختلال های روانی پس از زایمان را شامل غم پس از زایمان[8] ، افسردگی پس از زایمان[9] و سایکوز پس از زایمان[10] می دانند . این اختلال ها از روز سوم پس از زایمان تا یک سال پس از آن امکان بروزشان وجود دارد .(مهری نژاد ، 1381) .

غم پس از زایمان : اولین نوع افسردگی بعد از زایمان غم پس از زایمان است که به عنوان خفیف ترین شکل اختلالات خلقی پس از زایمان محسوب می شود و در یک شیوع 85-25 درصدی گزارش شده است. علائم این سندرم به نوعی ، از اولین روزهای بعد از زایمان شروع می شود و مدتی بعد نیز از بین می‌رود . (یانکرز، 1382) .

 

[1]- Diagnostic and Statistical Manual

[2]- psychopathy

[3]- Juod

[4]- Yonkers

[5]-Gruen

[6]-Marceh

[7]-Gelder

[8]-Postpartum Blues

[9]-Postpartum ِDepression

[10]-Postpartum Psychosis

در این فایل انتقادی دارید